Zomer 2019


Regelgeving - regeldruk

De druk op boeren en tuinders is groot; waar zij gewend zijn om te gaan met het onzekere weer, ziekten in vee of gewas en met leven en dood, als horende bij hun mooie vak, raken zij maar niet echt gewend aan de toenemende regelgeving die door Brussel, Den Haag, provincie of gemeente wordt opgelegd. Waarom niet?
Elke weldenkende agrarisch ondernemer weet dat er regels nodig zijn bij de productie van voedsel, bij gebruik van land, water of andere hulpbronnen, registratie van vee, fiscale regels enz. Ook andere sectoren van de economie, zoals de bouw, het transport, energiesector worden geconfronteerd met steeds meer regels. Op zichzelf is daar niets mis mee en in grote lijnen ook wel geaccepteerd. Toch rijst de vraag waarom zoveel individuele boerengezinnen gebukt gaan onder toenemende regelgeving en deze ervaren als regeldruk.
M.i zijn daar wel een aantal redenen voor te noemen:

• Landbouw wordt enerzijds geacht een "gewone" economische sector te zijn, terwijl zij dat anderzijds totaal niet is en nooit zal worden. Daarvoor is het belang voor de samenleving te groot, voedselproductie, voedselzekerheid en voedselveiligheid zijn van levensbelang voor een goed functionerende maatschappij. Geen wonder dat de overheid zich ermee bemoeit; weet u nog dat de opstanden in de Arabische wereld begon met onvrede over de beschikbaarheid en prijzen van basisvoedsel?  en ook in Venezuela zien we momenteel dezelfde ontwikkeling.
• Landbouw is een cyclische sector, productieprocessen laten zich alleen op langere termijn veranderen en kunnen niet zomaar worden "stopgezet".  Dat vraagt om lange termijn visie, om lange termijn investeringen, om koersvastheid. Snel veranderende regels doorkruisen dit en brengen landbouwbedrijven in het ongewisse.
• Door de grote bevolkingsdichtheid is druk op de beschikbaarheid van de ruimte in Nederland bijzonder groot; dit leidt tot hoge grondprijzen;  de kapitaalbehoefte van landbouwbedrijven is dan ook bijzonder groot in relatie tot het jaarlijkse rendement, ook dat vraagt om lange termijn visie, geduld en doorzettingsvermogen. Te snelle veranderingen brengen de rentabiliteit in gevaar.
• Maar bovenal, en daarin verschilt de agrarische sector wezenlijk van andere sectoren, worden bovengenoemde factoren gedragen door individuen, gezinnen, mensen zoals u en ik. Niet door aandeelhouders, participanten, hedgefondsen of andere investeerders. Het risico drukt op de schouders van boer en boerin en als het niet lukt zijn zij, en niemand anders financieel verantwoordelijk. Zij zijn geen directeuren die met een gouden handdruk het zinkend schip kunnen verlaten, zij zijn geen aandeelhouders die dat jaar geen dividend ontvangen, zij zijn de werkers die geen inkomen ontvangen! Omdat de meeste boeren ook werken met kapitaal dat vorige generaties in het bedrijf hebben laten zitten, ligt er voor een aantal ook nog een grote morele druk.

En als dan jan en alleman zich bezig houdt met de regelgeving en deze in korte tijd veelvuldig verandert en aangescherpt wordt, en als er dan verkeerde info wordt gebruikt die niet in de praktijk is getoetst, en als er dan in de media door deskundig en ondeskundig publiek vele maatschappelijke problemen aan de landbouw worden toegedicht, en als iedereen een mening heeft en deze in niet mis te verstane bewoordingen kenbaar maakt, en als er bezittingen, gewassen of zelfs dieren worden vernield, dan is op een dag de maat vol.
Dan wordt regelgeving gevoeld als regeldruk, dan krijgen het gevoel van eigenwaarde en liefde voor het werk een deuk, dan krijgen frustratie, boosheid of onverschilligheid een kans, dan kunnen slapeloosheid, ziekte en stress het gevolg zijn, dan kunnen  relatieproblemen, ruzies met bank, buren of burgers tot uiting komen. Dan kan het zijn dat je een mediator of coach nodig bent.

Als gevolg van regelgeving voor de verwerking van persoonsgegevens (AVG) heb ik een privacystatement opgesteld. Dit is op aanvraag ( telefonisch of per mail) beschikbaar.

In 2014 is de samenwerking tot stand gekomen met andere mediators die zich gespecialiseerd hebben in de agrarische sector. Meer hierover leest u op de website www.agrimediation.nl waar met grote regelmaat een nieuwe blog verschijnt. Iedere keer weer wordt de agrarische mediationpraktijk daarin vanuit een andere invalshoek belicht.

Het boek "WAT DE BOER NIET ZEGT" heeft al heel wat stof doen opwaaien en is al in veel bijeenkomsten besproken. 
"WAT DE BOER NIET ZEGT", schreef ik samen met collega Johan Weerkamp te Ede ( www.johanweerkamp.nl). Er  worden een aantal praktijkssituaties beschreven van families waarin om de een of andere reden spanningen zijn ontstaan. Na elk verhaal wordt een analyse van de situatie en een perspectief op verbetering beschreven. Dit boek is een hulpmiddel gebleken om in eigen situatie het gesprek op gang te brengen waar dit vastgelopen lijkt. Het boek laat zien dat er grote verschillen zijn tussen agrarische families, maar dat er aan de andere kant ook zoveel overeenkomsten zijn in de problematiek die elke agrarische familie tegenkomt.

"WAT DE BOER NIET ZEGT" blijkt in een grote behoefte te voorzien; in het najaar van 2017 rolde de 4e oplage van de persen.

BESTELLEN: Managementboek ;  Bol.com  ISBN: 978 90 13 12003 5

Truke Zeinstra